طشت‌ گذاری ، آداب و رسوم آذری‌ها در ماه محرم

فرهنگ و رسوم

جاذبه های گردشگری استان آذربایجان غربی
جاذبه های گردشگری استان اردبیل
عزاداری شهرهای آذربایجان و اردبیل با دو رسم خاص « طشت گذاری » و دسته‌های « شاخسی ، واخسی » معروف است که با مرثیه‌ها و آداب خاصی برگزار می‌شود. دسته‌های عزاداری « شاخسی، واخسی » ( شاه حسین ، وای حسین )، بنابر سنت دیرینه آذربایجانیان، همه ساله از دهه آخر ماه ذیحجه، فعالیت خود را شروع می‌کنند.
به این شکل که دسته‌های عزاداری شاخسی، واخسی، از چند روز مانده به ماه محرم، شب‌ها در حسینیه‌ها و مساجد تشکیل شده و با حضور عزاداران، در صف‌هایی طویل و زنجیروار، راهی کوچه و خیابان شده و مرثیه‌ها و اشعار مذهبی در رثای سالار شهیدان و یارانش سرمی دهند.
اوج این مراسم در ظهر عاشورا و پس از اتمام عزاداری ظهر عاشوراست که عزاداران، با ذکر « شاخسی، واخسی »، پس از طی نمودن مسیری طولانی نهایتا خود را به خیمه‌های به آتش کشیده شده ( نماد خیمه‌های امام حسین(ع) و یارانش در کربلا ) رسانده و به سوگ واقعه می‌نشینند.
رسم دیگر، « طشت گذاری » یا « طشت گردانی » است که منسوب به اردبیل، به طور خاص و مردم آذربایجان به طور عام است. در این آیین، طشت، نماد مشک سقای کربلا، نماد آب رود فراتی است که به روی حسین(ع) و یارانش بسته شد.
چرا که واقعه کربلا و بسته شدن فرات به روی امام حسین(ع)، یارانشان و ایثارگری‌های سقای کربلا برای رسانیدن آب به تشنگان و حماسه آفرینی آنانی که با لبانی تشنه به شهادت رسیدند، به یقین قداست و جایگاه والای آب را در فرهنگ شیعیان و بخصوص ایرانیان، بیش از پیش عمق بخشیده است تا آنجا که انعکاس این امر را در فرهنگ مردم و بخصوص در شکل گیری آداب و رسوم و آیین‌های آنها شاهد هستیم.